TÜRKÇE
Zeytinyağı nasıl seçilir? Zeytinyağı seçimi yaparken nelere dikkat edilmeli?
Hakiki zeytinyağının faydaları saymakla bitmiyor. Uzmanlar her gün tüketin diyor.
Peki sağlıklı ve gerçek zeytinyağı nasıl anlaşılır? Zeytinyağındaki renk değişiklikleri ne anlama geliyor? İşte sağlığınız için diyetinize gerçek zeytinyağı eklemenizi sağlayacak bilgiler!
PLOS Medicine dergisinde yayımlanan çalışmada, bir kadının 20 yaşında Akdeniz tipi beslenmeye başlaması durumunda ömrünü 10 yıldan biraz fazla artırabileceği belirtilirken, aynı yaşta sağlıklı beslenmeye başlayan bir erkeğin ise hayatına 13 yıl ekleyebileceği açıklandı. Akdeniz tipi beslenmenin temel yağ kaynağı zeytinyağı. Peki sofranızdaki zeytinyağının gerçek olup olmadığına emin misiniz?
Zeytinyağının doğal ve iyileştirici gücü olduğunu savunan, bilinen ilk tıp adamı Hipokrat, yaraları ve travmaları tedavi etmek için zeytinyağı bazlı merhemler kullanıyordu. Orta Çağ’da hem güzelleşmek hem de hem evleri aydınlatmak için de zeytinyağı tercih edilirdi. Bugün de atalarımızın yaptığı gibi, mükemmel tadı, eşsiz aroması ve insan sağlığına faydaları ile yemeklerimizden güzellik ve sağlık ürünlerimize kadar pek çok alanda zeytinyağı kullanılıyor.
TÜRLERİNİ ÖĞRENİN
Öncelikle zeytinyağının türlerine değinelim. Zeytinyağının türleri hakkında bilgi sahibi olmak, hakiki zeytinyağını ayırt etmenizde fayda sağlayacak. Çünkü zeytinyağı türlerine göre farklı özelliklere sahip.
ZEYTİNYAĞI TÜRLERİ
Rafine zeytinyağı: Zeytin ham yağının doğal trigliserid yapısında değişikliğe yol açmayan metodlarla rafine edilmeleri sonucu elde edilen, sarının değişik tonlarında rengi olan, kendine özgü tat ve kokuda bir yağdır. Rafine yağ, ince, yemeklik yağdır. Temizleme işlemi damıtma, nötralizasvon, ağartma, deodorizasyon işlemleridir. Bunun doğalla harmanlanmasından yemeklik tipler (Riviera ve A tipi) üretilir.
Rafine prina yağı: Ham prina yağının doğal trigliserid yapısında değişikliğe yol açmayan metodlarla rafine edilmeleri sonucu elde edilen, rengi açık sarıdan kahverengi sarıya kadar değişebilen bir yağdır.
Karma prina yağı: Doğrudan gıda olarak tüketilebilecek naturel zeytinyağları ile yemeklik rafine prina yağı karışımından oluşan bir yağdır.
ZEYTİNYAĞI NASIL MUHAFAZA EDİLMELİ?
Işık, sıcak, hava ve zaman faktörlerinden etkilenen
zeytinyağının ışık almayan şişelerde, kapalı ve kuru bir yerde saklanması
gerekir.
Zeytinyağı serin bir yerde durmalı ancak buzdolabına da
konulmamalıdır. Odanın serin ve ışık almayan bir yeri zeytinyağı için idealdir.
Zeytinyağının yemek pişirken ocağın, fırının hemen yanında,
sıcak havaya maruz kalabileceği yerlerde tutulmaması gerekir.
Zeytinyağı eğer ışık alan bir yerde muhafaza edilmek zorunda
kalıyorsa, mutlaka koyu renk camda muhafaza edilmelidir. Mutfağın en karanlık
bölümünde tutmaya gayret edin.
ZEYTİNYAĞI BOZULUR MU?
Zeytinyağının hava almaması gerekir. Hava aldıkça, bekledikçe
zamanla bozulur, bozulmasa bile antioksidan özellikleri zayıflar.
Her zeytinyağının kendine has renk, koku ve tadını aynen
koruyabilme süresi ortalama 1,5 senedir.
Zeytinyağı bekledikçe bozulmasa da, aromasını yavaş yavaş
yitirir, giderek rengi açılır, tadı acı bir hâl alır. Mideyi rahatsız eder.
ZEYTİNYAĞININ KALİTESİNİ ANLAMANIN BASİT YOLLARI
Ancak zeytnyağının faydalarından yararlanabilmek için
seçtiğimiz zeytinyağının gerçek olması gerekiyor. Peki bunu nasıl anlayacağız?
Tüketicinin evinde yapacağı basit bazı testlerle yağın kalitesine ilişkin
yargıya varabileceği bilin…
KALİTELİ ZEYTİNYAĞINI ANLAMAK İÇİN KOKU TESTİ
Naturel sızma zeytinyağı alan tüketicinin işe kapağını
açtığı ürünü koklayarak başlayabileceğini söyledi. Şişenin ağzı açıldığında 10-15
saniyelik koklama işlemi yapılmalı.
Koklarken neler hissettirdiğine bakın; meyvemsi, taze bir
koku mu alıyorsunuz?
Kaliteli bir zeytinyağında çimen kokusu, badem kokusu veya
çeşitli çiçek kokularının olması gerekiyor.
Zeytinyağında yağlı boya, tiner kokusu hissediyorsanız ürün
eskimiştir, bayattır.
Aynı zamanda zeytinyağında kızışma neden sorunda yağda bir
tezek kokusuna benzer koku alırsınız.
Zeytinyağında küf, rutubet, çamur kokusu, sirkemsi ve ekşi
kokular varsa, bu zeytinyağı düzgün koşullarda üretilmemiş veya muhafaza
edilmemiştir. Bu nedenle bu tür bir koku alırsanız, bu zeytinyağıdan uzak
durun.
İYİ ZEYTİNYAĞININ TADI NASIL OLUR?
Koku testinin ardından kaliteli zeytinyağını anlamak için
tat testine geldi sıra.
İnsanların genelde boğazda yanma yapan zeytinyağını kötü
olarak biliniyor, bilinenin aksine boğazda yanma yapan ve acı tadın kaliteli
zeytinyağının olmazsa olmazı olduğu bilinmeli…
Zeytinyağında acı tat ve yakıcılık insanları rahatsız
edebiliyor. Ancak bu tüketim alışkanlıklarına, yanlış bilgilere ve yargılara
bağlı olabiliyor. Genizdeki yanma ne kadar uzun sürerse zeytinyağı o kadar
antioksidan içeriğe sahiptir.
“Dilinizin üzerinde bakla şeklinde bir acılık, genizde yanma
ve taze bir aroma hissettiğimiz yağ, kaliteli zeytinyağıdır.”
KALİTELİ ZEYTİNYAĞINI ANLAMAK İÇİN RENK TESTİ
Meyvelerin yeşil olduğu dönemin üzerinden yaklaşık 90 gün
geçince zeytin mor ya da siyaha dönmeye başlar. Bu dönem zeytinin olgunlaşma
dönemidir.
ZEYTİNYAĞININ GERÇEK OLUP OLMADIĞI NASIL ANLAŞILIR?
Yağınızın rengi iyi ancak tadım konusunda yeterli tecrübenüz
yoksa ve aldığınız zeytinyağının kalitesinden şüphe ediyorsanız işte sizin için
basit bir test; buz testi!
1 çay bardağı zeytinyağını buzluğa koyup 30 dakika bekletin.
Bu sürenin sonunda yağınız kristalleşmeye başlamışsa,
aldığınız zeytinyağı gerçektir.
Aynı testle zeytinyağının kalitesini de tecrübe
edebilirsiniz.
Hakiki ve kaliteli zeytinyağı donduğunda alt tarafında siyah
noktacıklar görürsünüz. Bu siyah noktalar aslında zeytin parçacıklarıdır.
Kaliteli zeytinyağını anlamanıza yardımcı olan bir diğer
yöntemin ise tuz ruhu testi..
Bunun için,
Bardağın yarısını zeytinyağı ile doldurun.
Kalan yarısına tuz ruhu karıştırın.
Çay kaşığı yardımıyla karıştırdığınızda hakiki zeytinyağın
rengi sarı kalmaya devam edecektir.
Fakat zeytinyağı turuncu, kırmızıya dönüyorsa satın
aldığınız yağ sahtedir.
